Η αξιολόγηση των ιατρών του ΕΣΥ, οδηγός για την αξιολόγηση των δημόσιων υπαλλήλων

Το πιο αξιοκρατικό σύστημα αξιολόγησης που υπάρχει ώς τώρα στην ελληνική πραγματικότητα είναι το σύστημα των πανελληνίων/πανελλαδικών εξετάσεων. Δεν εξετάζουμε αν είναι απολύτως ορθό. Επιδέχεται πολλές βελτιώσεις, αλλά είναι τίμιο, ανόθευτο και με κριτήρια ίδια για όλους. Οπως οι περισσότεροι Ελληνες που θέλησαν να έρθουν σε επαφή με αυτό που λέμε «επιστήμη», βίωσα το συγκεκριμένο σύστημα και στη συνέχεια, ένα ακόμα, αυτό των κρίσεων Ιατρών ΕΣΥ για την εισαγωγή τους στο σύστημα υγείας. Τολμώ να πω ότι κι αυτό σε αρκετούς τομείς είναι αξιοκρατικό, με αρκετά κριτήρια αντικειμενικότητας. Σε καμιά περίπτωση δεν αγγίζει το αδιάβλητο των πανελληνίων εξετάσεων, αλλά πιθανά υπερτερεί στην ποιοτική επιλογή έναντι του απρόσωπου ΑΣΕΠ που γνωρίζουμε όλοι και σίγουρα απέναντι σε άλλου είδους συμβούλια κρίσεων.

Αν όμως υπάρχει σχετική αντικειμενικότητα στις επιλογές των δημόσιων υπαλλήλων για την εισαγωγή τους στο σύστημα, γιατί τρομάζει τόσο η αξιολόγησή τους; Μήπως γιατί δεν είμαστε αρκετά ώριμοι για να ορίσουμε ανεξάρτητη αρχή με ήθος που θα κρίνει; Ή μήπως γιατί συντεχνιακά
θέλουμε να καλύψουμε τη μειονότητα -ελπίζω- αυτών που απλά δεν μπορούν;
Η εξέλιξη, για παράδειγμα, των γιατρών του ΕΣΥ στο σύστημα υγείας γίνεται εφόσον θελήσει ο ίδιος ο γιατρός και όχι υποχρεωτικά. Και συνήθως στοχεύει σε τίποτε λιγότερο από διευθυντική θέση!
Δηλαδή γιατρός του ΕΣΥ μετά από 15 χρόνια στο σύστημα υγείας μπορεί να αιτηθεί κρίση του για την προαγωγή του σε βαθμό διευθυντή, χωρίς προαπαιτούμενα προσόντα, όπως διδακτορική διατριβή, εργασίες, δημοσιεύσεις σε ιατρικά περιοδικά, μετεκπαίδευση στην ημεδαπή ή αλλοδαπή ή ακόμα και βαρύτητα και όγκο ιατρικών περιστατικών που έχει διαχειριστεί. Και το αποτέλεσμα θα ‘ναι θετικό! Δε νομίζω άλλωστε να υπάρχει και ΚΑΜΙΑ αρνητική κρίση για εσωτερική εξέλιξη στο ΕΣΥ.
Τώρα πώς γίνεται όλοι να κρίνονται θετικά, στην πρώτη χρονολογική δυνατότητα (μόλις συμπληρωθεί η απαραίτητη προϋπηρεσία) και να εξελίσσονται στο βαθμό του διευθυντή, είναι απορίας άξιο!
Δανείζομαι τη σκέψη ενός συναδέλφου που σχολιάζοντας το πολυδιευθυντικό σύστημα του ΕΣΥ το χαρακτήρισε «καθρεφτάκια σε ιθαγενείς».
Διευθυντές σωρός, χωρίς αρμοδιότητες κι ανεξάρτητη επιστημονική λειτουργία, τίτλοι για τους τίτλους, μέσα από κρίσεις παρωδία με διά βοής αποφάσεις επιτροπών και σχόλια περί της καλής ψυχής κι όχι των προσόντων.
Γιατί όμως να πρέπει όλοι να γίνουν διευθυντές και μάλιστα για την καλή τους την ψυχή;
Μπορεί, κάλλιστα, ο γιατρός να παραμένει στον ίδιο βαθμό εισαγωγής του στο ΕΣΥ π.χ. Επιμελητής Β’ επί μακρόν, ή να εξελίσσεται ως Επιμελητής Α’, αν κι εφόσον έχει τα προσόντα.
Πρέπει να εξορθολογιστεί και να «προσγειωθεί» η νοοτροπία των αξιολογήσεων με απλές κινήσεις, όπως για παράδειγμα την προσεγμένη σύνθεση του συμβουλίου κρίσης, που δε θα απαρτίζεται μόνο από τους συναδέλφους του ίδιου νοσοκομείου όπου υπηρετεί ο αξιολογούμενος. Τα τυχόν κενά που θα ανακύπτουν από αυτούς που τελικά δεν κρίνονται επαρκείς θα δημιουργούν ευκαιρίες και καινούριοι συνάδελφοι, φρέσκοι, με μεγαλύτερες ίσως δυνατότητες και προσόντα θα εμπλουτίζουν το ιατρικό δυναμικό.
Αυτή η λογική στην αξιολόγηση και στην εξέλιξη δεν είναι σε καμία περίπτωση συνώνυμη με την πρακτική «σκοτώνουμε τα άλογα όταν γεράσουν». Από την άλλη όμως και η ηλικία δεν ισοδυναμεί με αξίωμα. Η αξιοκρατία στη δουλειά, η ανταμοιβή του εργατικού-ικανού και αποπομπή του μη εξελίξιμου είναι απαραίτητα για την εύρυθμη λειτουργία του συστήματος.
Η ποιοτική διαφοροποίηση προς το καλύτερο θα ικανοποιήσει άμεσα τον πολίτη στο επίπεδο της παροχής υπηρεσιών, αλλά και την Πολιτεία, που θα γνωρίζει την ποιότητα των δημόσιων λειτουργών της Παράλληλα, δίνοντας το παράδειγμα της αξιολόγησής τους οι γιατροί, που και αντικειμενικά προσόντα έχουν και δύσκολο έργο να επιτελέσουν, οι υπόλοιποι δημόσιοι υπάλληλοι θα «αναγκαστούν» να δεχθούν κι εκείνοι την αξιολόγηση με κανόνες αδιάβλητους για το καλό το δικό τους αλλά πάνω απ’ όλα του πολίτη.
Οι επιτροπές κρίσης-αξιολόγησης θα πρέπει να περιλαμβάνουν ηθικά πρόσωπα απ’ όλες τις κοινωνικές ομάδες κι όχι μόνο της συγκεκριμένης συντεχνίας, έστω και κατά μειοψηφία.
Ενδεικτικά, στο συμβούλιο κρίσεων γιατρών θα ήταν χρήσιμο να συμμετέχουν εκπρόσωποι φορέων κοινωνικής προσφοράς ή πασχόντων ασθενών ανάλογα με την ειδικότητα και αντίστοιχα σε άλλους δημόσιους φορείς εκπρόσωποι του κέντρου προστασίας καταναλωτών, του ΕΦΕΤ, του εμπορικού-βιοτεχνικού επιμελητηρίου, του δήμου κ.τ.λ.
Η παρουσία πολλών κι ανεξάρτητων φωνών και σκέψεων στα συμβούλια αξιολόγησης ελπίζω πως δε θα επιτρέψει φαιδρά φαινόμενα φωτογραφικών θέσεων-κρίσεων, κληρονομούμενα οφίτσια του Δημοσίου και παγίωση της μετριοκρατίας. Τουναντίον, θα δημιουργήσει υγιείς συνθήκες άμιλλας προς όφελος πολίτη και κράτους και θα δικαιώσει τους ανθρώπους με ήθος και όραμα.
Θα θυμίσω το ομηρικό ρητό που κοσμούσε και κοσμεί τα αριστεία και βραβεία προόδου των μαθητών: «αιέν αριστεύειν», που σημαίνει πάντα να αριστεύει κάποιος και να είναι από τους άλλους ο καλύτερος, δίνοντας παράδειγμα σε όλους για βελτίωση.
ΤΟΥ ΛΕΥΤΕΡΗ ΣΜΑΡΟΠΟΥΛΟΥ
παιδοχειρουργού στο Ιπποκράτειο
Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης